توسط : 
📊 بررسی ۶ماهه تجارت خارجی ۱۴۰۳
🔻مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی تحلیلی، وضعیت تجارت خارجی نیمه نخست سال ۱۴۰۳ را بررسی کرد و از اختلالات ناشی از استفاده همزمان از سه نوع نرخ ارز (ترجیحی، نیما، بازار آزاد) در صادرات و واردات خبر داد. این گزارش تأکید می‌کند که اختلاف نرخ ارز نیما با بازار آزاد، تقاضا برای واردات و کم‌اظهاری در صادرات را افزایش داده است.
📉 اثر سیاست‌های ارزی بر واردات و صادرات
🔹 در نیمه اول سال ۱۴۰۳ بیش از ۳۰.۵۶ میلیارد دلار ارز برای واردات تخصیص یافته که ارز نیما با سهم ۱۴.۴ میلیارد دلار، بیشترین استفاده را داشته است. ارز ترجیحی با ۷.۶ و ارز اشخاص با ۷.۹ میلیارد دلار در رتبه‌های بعدی قرار دارند. واردات طلا با رشد چشمگیر، از ۴۶۶ میلیون دلار در ۱۴۰۲ به بیش از ۳ میلیارد دلار در ۱۴۰۳ رسیده است.
📈 افزایش تاریخی تجارت خارجی
🔹 ارزش صادرات و واردات در این دوره به بالاترین سطح یک‌دهه اخیر رسیده است. صادرات شامل سوخت‌ها، محصولات شیمیایی و کشاورزی بوده و واردات در حوزه ماشین‌آلات، تجهیزات الکتریکی و فلزات گران‌بها رشد قابل توجهی داشته است.
💱 چالش سه‌گانه ارزی
🔹 وجود سه نرخ ارز باعث ایجاد صف‌های طولانی برای دریافت ارز نیما شده و واردکنندگان را به سمت استفاده از ارز اشخاص سوق داده است. این شکاف ارزی انگیزه‌های اقتصادی را به هم ریخته و تراز تجاری را تحت تأثیر قرار داده است.
🛃 کاهش میانگین حقوق ورودی
🔹 میانگین حقوق ورودی کالاها در سال‌های اخیر کاهش یافته که ناشی از کاهش تعرفه‌ها، تغییر ترکیب کالاهای وارداتی و تخصیص نیافتن ارز به برخی کالاهای ممنوعه بوده است. این روند واردات را جذاب‌تر و تولید داخلی را متأثر کرده است.
🔻 مرکز پژوهش‌های مجلس خواستار بازنگری در سیاست ارزی بانک مرکزی و کاهش فاصله نرخ ارز نیما و بازار آزاد شده است. این مرکز تأکید دارد که حذف چندنرخی بودن ارز، علاوه بر کاهش واردات غیرضروری، به کنترل قاچاق و حمایت از تولید ملی کمک خواهد کرد./ دنیای اقتصاد
