بسیاری از سازمانهای امروزی مانند مرد حلبی در داستان جادوگر شهر اوز هستند: خشک، کند و منتظر کمک بیرونی. این شرکتها مناسب دوران تولید انبوه و برنامهریزی بالا به پایین هستند، اما در مواجهه با جهان پیچیده و تغییرات سریع، دچار مشکل میشوند.
در مقابل، سازمانهای اختاپوسی الهام گرفته از اختاپوس هستند . بازوهای این موجود توانایی تفکر و عمل مستقل دارند، اما کاملاً هماهنگ هستند. این سازمانها کنجکاو، انعطافپذیر و سریع در یادگیریاند و کوچکترین نشانهها را حس میکنند.
موفقیت در جهان پیچیده وابسته به هوش جمعی و انعطاف سازمانی است.
آماده کردن ذهنیت:
تغییر ماندگار با چارچوب خطی و دستورالعمل گامبهگام رخ نمیدهد. تحول واقعی نیازمند تغییر بنیادین در ذهنیت افراد است. ایجاد سازمان اختاپوسی شبیه ساختن یک خانواده قوی است: فرآیندی آشفته، شهودی و تدریجی.
تغییر را با افراد پیش ببرید نه علیه آنها:
برای موفقیت، باید از هوش و تجربه افرادی استفاده کنید که نزدیکترین فاصله را با چالشهای کلیدی دارند. آزمایش روشهای جدید را بخشی از کار روزمره کنید و تمرکزتان روی بهبود واقعی و ایجاد ارزش باشد، نه تغییر صرف.
شروع از گامهای کوچک، مثل تیمهای عملیاتی، به همراه پیشرفت تدریجی، مشارکت و انگیزه کارکنان را بالا میبرد.
ضدالگوها را شناسایی کنید و تغییر دهید:
مسیر تبدیل سازمان به اختاپوسی با شناسایی عوامل بازدارنده شروع میشود. این ضدالگوها شامل سه دسته اصلی هستند:
▫️ رفتارهایی که به شفافیت آسیب میزنند: اطلاعات مبهم، پیامهای رقیق و استراتژیهای انتزاعی.
▫️ رفتارهایی که به مالکیت و مسئولیتپذیری آسیب میزنند: محدودیت تصمیمگیری، ترس از شکست و تبدیل کارکنان به چرخدندههای کوچک.
▫️ رفتارهایی که کنجکاوی را خفه میکنند: عدم تشویق به نوآوری، تمرکز بر پیشبینیپذیری و تثبیت وضعیت موجود.
راهکار: به نظرات ناگفته، زبان بدن و بازخورد تازهاستخدامیها و مستعفیها گوش دهید تا ضدالگوهای قابل اصلاح را شناسایی کنید.
فرضیهسازی کنید و یاد بگیرید:
تعریف یک فرضیه و آزمایش آن، فرهنگ یادگیری و پذیرش شکست را در سازمان ایجاد میکند. کارکنان نزدیک به مشتری باید آزادی، منابع و حمایت لازم برای آزمایش ایدهها داشته باشند.
کاهش سطوح مدیریتی و تاییدیهها، مانند نمونه یک فروشگاه زنجیرهای که تاییدیه هزینه پروژه را از ۱۱ به ۲ مورد کاهش داد، باعث افزایش آزمایشها و نوآوری میشود. هرچند تعداد پروژهها زیاد شود، اثر مثبت و پایدار سازمانی تضمین میشود.
جمعبندی:
سازمان اختاپوسی با کنجکاوی، مالکیت، یادگیری مستمر و انعطافپذیری تعریف میشود. شروع تغییر با ذهنیت افراد، آزمایشهای کوچک و شناسایی ضدالگوها امکانپذیر است. موفقیت در پیچیدگی، پیوند یادگیری و اقدام واقعی را میطلبد.
منبع: HBR
